Een dak is toch gewoon een dak? Niet helemaal, zo merken huiseigenaren pas bij het kopen van nieuwe zonnepanelen. Hoewel de meeste soorten daken perfect geschikt voor het plaatsen van zonnepanelen, zijn er zeker ook uitzonderingen.
Dit zijn de grootste problemen die de installatie van nieuwe zonnepanelen kunnen tegenwerken:
- Te klein dakoppervlak
- Onjuiste dakhelling
- Excessief veel schaduw
- Ongeschikte of onveilige dakconstructie
- Beperkende wetgeving
- Ongeschikt dakmateriaal
Twijfelt u eraan of uw dak geschikt zal zijn voor zonnepanelen? Woont u in één van de noordelijke provincies van het land? Een ervaren adviseur bij Duurzaamheidcentrum Noord helpt graag uw situatie te bespreken. We kijken samen naar de mogelijkheden op uw dak en bieden u (geheel vrijblijvend) een passende oplossing.
In het onderstaande overzicht bespreken we de meest voorkomende situaties waarin specifieke daksoorten juist niet geschikt zijn voor het installeren van zonnepanelen. Een kleine hint: de dakoriëntatie (zelfs gericht op het noorden) speelt een kleinere rol dan veel mensen denken!
1. Te kleine of volle daken
Met miljoenen mensen leven we op een heel klein stukje aarde, dus het moet vaak allemaal wat compacter. Dat merken we niet alleen aan de huizen, maar ook aan de ruimte op de daken. Een dubbele dakkapel hier, een schoorsteen voor de open haard daar… U begrijpt het probleem.
Het komt regelmatig voor dat er zoveel ruimtegebrek is op een dak, dat er eigenlijk niet meer de moeite waard is om zonnepanelen te plaatsen.
Dat begint al met de tussenruimte die nodig is tussen de dakrand, dakgoot, de nok en de panelen. Ten minste 20 centimeter overhouden aan alle weerszijden is het absolute minimum. Dit komt voornamelijk door de hoge windlasten, welke tot drie keer hoger zullen zijn aan de dakranden.
Een te klein dakoppervlak kan lastig zijn, maar hoeft niet het einde te betekenen van uw energieplannen. Elk individueel paneel heeft ten minste 1,5m2 ruimte nodig op een schuin dak. Bij een plat dak is dit nog wat meer, denk hierbij eerder aan 2,5m2 aan ruimte per paneel.
2. Daken met te grote dakhelling
Schuine daken zijn ideaal voor het maximaliseren van het energierendement. De hellingshoek voor zonnepanelen ligt idealiter tussen de 30° en 45°, hoewel een hellingshoek tussen de 15° en 50° als acceptabel wordt gezien.
De opbrengst van panelen is sterk afhankelijk van de hellingshoek en oriëntatie, welke bij installatie tot op zekere hoogte kunnen worden aangepast. Hier zijn echter limieten aan verbonden.
Onder de 15° is het zelfreinigende vermogen van zonnepanelen te laag en zal vuil veel sneller opbouwen, wat het rendement negatief zal beïnvloeden. Voor platte daken wordt hierom een hellingsframe gebruikt, welke helpt op de opbrengst te verbeteren.
Boven de 50° zal een zonnepaneel juist te veel schaduw vangen voor het grootste deel van de dag, waardoor het rendement sterk daalt. Hierom is een tussenweg die ruwweg ligt tussen de 30° en 45° de gulden middenweg.
3. Daken met excessief veel schaduw
Een zonnepaneel heeft absoluut geen constante zonlicht nodig om goed te kunnen werken, maar toegang tot voldoende daglicht is wel noodzaak. Te veel schaduwuren hebben een negatieve invloed op de effectiviteit van de energieproductie.
Het is goed om vooraf te bekijken hoeveel schaduw een dakoppervlak op een gemiddelde dag opvangt. Zoek naar locaties op het dak die veel schaduw hebben, zoals direct naast een dakkapel of schoorsteen.
Ook objecten verder weg van daken kunnen schaduwproblemen veroorzaken. Bomen, andere gebouwen, of zelfs constante blootstelling aan een rookpluim kan effectiviteit sterk verminderen. Bliksemafleiders, antennes en soortgelijke elektrische velden kunnen mogelijk ook negatieve invloed hebben.
4. Een ongeschikte of onveilige dakconstructie
Hoewel de bouwvoorschriften in Nederland over het algemeen vrij streng zijn, kan het toch voorkomen dat de draagkracht van een dak ongeschikt blijkt. Bij een gemiddeld rijtjeshuis zal het niet veel voorkomen, maar bijvoorbeeld wel bij het plaatsen van zonnepanelen op een schuur of garage.
Onthoud ook dat er aan de binnenzijde van een dakconstructie toegang moet komen voor de omvormer en alle toebehoren. Deze zet stroom van zonnepanelen om in bruikbare stroom uit het stopcontact.
Controleer verder ook altijd of dakpannen stevig verankerd liggen op schuine daken. Verzekeren tegen stormschade is zeker bij grote hoeveelheden zonnepanelen een goed idee, want tegen onvoorspelbare weersomstandigheden valt soms lastig te beschermen.
5. Monumentale panden
Staat uw pand in het kadaster geregistreerd met een monumentale status, dan zijn er vaak strenge voorschriften voor het significant aanpassen van de constructie. Het is niet in zijn geheel onmogelijk, maar in vrijwel alle gevallen wel erg ingewikkeld.
Daken met bijzondere vormen, decoratieve patronen, cultuurhistorische waarde, of daken die behoren tot het historisch dakenlandschap zijn uitgesloten van de plaatsing van zonnepanelen.
Ook bepaalde dakmaterialen kunnen het plaatsen van panelen onmogelijk maken, ook dit is vaak het geval bij een monumentale status.
6. Daken met ongeschikt dakmateriaal
De meeste Nederlandse daken zijn voorzien van dakpannen, of bijvoorbeeld bitumen. Maar er zijn ook soorten dakbedekking die volledig ongeschikt zijn voor zonnepanelen in verband met de veiligheid. De problemen bestaan voornamelijk bij de volgende daksoorten:
- Rieten daken
- Glazen daken of dakelementen
- Sedum daken
- Daken met asbest
Niet elk dakmateriaal is volledig ongeschikt, soms is het simpelweg een stuk lastiger. Zo is een leien dak is in sommige gevallen wel geschikt voor het installeren van zonnepanelen, maar zal dit altijd veel duurder uitvallen. Leisteen daken vergen een hoge mate van specialisme van de installateur.
De meeste daken zijn geschikt voor zonnepanelen
Het goede nieuws dat zowel een schuin dak als een plat dak, onafhankelijk van de oriëntatie, in de meeste gevallen wél gewoon gebruikt kunnen worden voor de groene energiebron. Mits deze natuurlijk een goede richthoek en voldoende ruimte heeft.
Hoewel de energieproductie bij een dak op het noorden meetbaar lager zal zijn dan een oriëntatie op het zuiden, zijn er zelfs voor noordelijk gerichte daken goede mogelijkheden. Een kleine aanpassing aan de richthoek kan al veel schelen in de hoeveelheid schaduw per dag.
Heeft u voldoende ruimte op het dak en bent u van plan zonnepanelen te plaatsen op uw woning of bedrijfspand? Een adviseur bij Duurzaamheidscentrum Noord helpt u graag de eerste stappen te nemen.
We nemen eventuele zorgen voor u weg, en kunnen zelfs een totaalpakket bieden voor de verduurzaming van uw pand. Vraag vandaag nog (100% vrijblijvend) naar de mogelijkheden voor zonne-energie op uw dak: